ESKİ ASKERLİK ŞUBESİ

O dönemde kumaş ithalatı ile uğraşan, Yunan azınlığının zengin ve sözü geçen şahıslarından olan Bay Haralambos Kirus’un Uzunköprü’nün Rum Mahallesinde günümüzde Eski Askerlik Şubesi olarak anılan, iki katlı evi inşa ettirdiği, 1908’de Uzunköprü’den İstanbul’a taşınan Bay Haralambos Kirus’un evine o dönem muhtemelen ailenin dostu ve akrabası olan bölgenin din adamı Papa Evgeniv Evgenios’un yerleştiği belirtilmektedir.

1915-1918 yılları arası Bay Kirus İstanbul’dan dönerek, evinin bir kısmını iş yeri olarak da kullanmak için gerekli tadilatları yaptırıp Uzunköprü’ye tekrar yerleşmiş, mübadele döneminde ise evi terk etmiştir. Akabinde eve Türk askeri idare yerleşmiştir.

Söz konusu eserin yapım yılı bilinmese de inşaatta kullanılan malzeme ve yapım tekniklerinden anlaşılan, 1800’lü yılların ikinci yarısından sonra yapıldığıdır.

Yapıya yakın parselde bulunan Aziz Ioannis Kilisesi’ne ait rahip evi olarak inşa edildiğine dair, Edirne Müzesi’ne ait 19.04.1985 tarihli raporda ayrı bir kayıt bulunmaktadır. Buna karşılık yine taşınmazın 30.10.1929 tarihli tapu kaydına göre de Hükümet Dairesi olduğu, ancak 18.11.1922 Yunan İşgali’nin sona erip Uzunköprü’nün Kurtuluşu’ndan sonra Askerlik Şubesi olarak kullanıldığı ve 22.06.1987 tarihine kadar da bu fonksiyonla hizmet verdiği anlaşılmaktadır. Askerlik Şubesinin buradan taşınmasının ardından yapının mülkiyeti Uzunköprü Belediyesi’ne geçmiştir.

Yapının doğusunda bulunan Aziz Ioannis Kilisesi’nin restorasyonu sırasında yapılan araştırmalarda, kilisenin tek yapı olmaktan ziyade, bir manastır olarak yapıldığı tespit edilmiş; kilisenin sınırlarının yalnızca bugün görülen alanlar olmadığı, yapı ile çağdaş ve aynı malzemelerin kullanıldığı kiliseye ait duvarların bu alanda bitmediği ve batı ile güneye uzandığı anlaşılmaktadır. Buna göre Aziz Ioannis Kilisesi büyük bir bahçe içinde, başka yapılarla birlikte yer almakta idi ve söz konusu olan Eski Askerlik Şubesi binamız da bunlardan biriydi. Tapu kayıtlarından binanın Eski Papaz evi olarak kullanıldığı da bunu belgeler niteliktedir.

Yapı, Gazi Mahmut Sokağına bakan cephesiyle bitişik nizam konumundadır Sokağın oluşum hattının tamamını kullanacak şekilde parsel sınırına yerleştirilmiştir. Giriş kapısı doğrudan sokağa açılmaktadır. Kesme taşlarla kaplı bodrumu kaldırım sınırındadır.

Kare planlı, üzeri kırma çatı ile örtülü iki katlı olan yapı; bodrum kat, giriş ve 1.kattan oluşmakta olup, kamu hizmetine geçtikten sonra bodrum kat kullanılmamıştır. Cepheler Kuzeybatı-Güneydoğu yönünde uzanmaktadır. Kuzeydoğu ve Güneybatı yönüne bakan yan cepheleri, tuğla örgü duvarlıdır. Bu duvarın dış cephesi yine aynı malzeme ile sade bezemeli taş ile kaplanmıştır. Ön cephe duvarlarının kenar bitişleri ve kapı pencere söveleri şaşırtmalı ve sade bezemeli dişli taş örgü ile süslenmiştir. Giriş kapısı ve her iki yan duvarlarda bulunan pencere sövelerinin kilit taşı üzerinde geometrik olarak nitelendirilebilecek kabartma figürler bulunmaktadır. Kapı nişi ile giriş betimlenmiştir. Arka cephe ön cephe ile kıyaslanamayacak kadar sade ve gelenekseldir. Pencerelerinin sade ve küçük olması, süslemesiz söveleri ve cephenin ahşap kaplaması ile ön cephenin görkemli kamu yapısı görüntüsünün aksine, sade ahşap kaplama cepheli ev görünümündedir.

Plan olarak geleneksel orta sofalı ev benzerliği göstermekle birlikte, pencere ve dış söve tipleri, giriş cephesinin taş kaplı olması yapıyı geleneksellikten ayırmaktadır.

Kaynak : Uzunköprü Belediyesi